Paslanmaz malzeme, paslanmaz çelik kullanılarak üretilen bütün ürünleri tanımlamak adına kullanılan bir tabirdir. Paslanmaz boru ve paslanmaz fittings gibi ürünlerin, ihtiyaca ve kullanım alanlarına göre imal edildikleri çeliğin içeriğindeki elementler ve özellikleri değişmektedir. Sertlik, tokluk, esneklik, dayanıklılık ve şekil verilebilirlik gibi alanlarda gereklilikleri yerine getirmek adına paslanmaz çelikler, belirli bir standarda göre imal edilirler.

Hayatın her alanında kullanımına şahit olabildiğimiz paslanmaz çeliğin, yapılarına ve kalitelerine göre belirlenmiş standartları bulunur. Kimyasal ve fiziksel korozyona dayanıklılığı, işlenebilirliği ve ısı direnci gibi etkenlere göre sınıflandırılmış çelik türlerinin bazı örnekleri şöyledir:

En çok kullanılan paslanmaz çelik türlerinden birisi olan östenitik paslanmaz çelik, paslanmaz çeliğin içeriğine nikel eklenerek elde edilir. Östenitik yapı oda sıcaklığında; iyi korozyon direncine, plastik şekil verme imkanına ve yüksek dayanıma sahiptir. Soğuk şekil verme ile mekanik dayanımları artırılabilir ancak ısıl işlemle artırılamaz. İyi kaynak edilebilir ve hijyeniktirler. Genellikle makine imalat sanayi, mimari uygulamalar ve gıda işleme ekipmanları gibi alanlarda kullanılırlar.

Düşük karbon içeren, %12-18 arasında Cr içeren ve orta düzeyde korozyon dayanımı sağlayan bir tür olan ferritik paslanmaz çelikler, manyetik özellik gösterirler. Östenik çeliklerin aksine kolay şekil alamazlar ve ısıl işlemlerle dayanıklılıkları artırılamaz. Sıcak su tankları, mutfak eşyaları, otomobil şasi-egzoz elemanları ve dekoratif eşyalarda sıkça kullanılırlar.

Karbon oranı %1,2’ye kadar ve krom oranı %11-18 arasında olan paslanmaz çeliklerdir. Östenitik yapıdaki çeliklerin sulandırılmasıyla martenzitik yapı elde edilir. Sertliği ve dolayısıyla kırılganlığı östenitik yapıya göre daha fazladır. Orta düzey korozyon dayanımına ve ısıl işlem uygulanabilirlik özelliğine sahiptir. Manyetik özelliğe sahiplerdir ancak kaynak edilebilirlik özellikleri düşüktür.

Ferritik ve östenitik yapıyı bir arada bulunduran bir paslanmaz çelik türüdür. Hem yüksek dayanıklılık hem de sertlik özelliklerini gösterir. İyi kaynak edilebilirlik ve şekil verilebilirlik özelliğine sahiptir. Korozif ortamlarda yorulma dayanıklılıkları yüksek olduğundan genelde deniz ve tuzlu su ortamları, petro-kimya sektörü gibi alanlarda tercih edilmektedirler.

Paslanmaz çelik boru fiyatları çeliğin kalitesine ve borunun ölçülerine göre belirlenmektedir. Paslanmaz çelik borunun çapı, metre sayısı, duvar kalınlığı, kesit boyutu ve çelik kalitesinin yoğunluğu değerlendirilerek fiyatı hesaplanır. Farklı ihtiyaçları gidermek adına farklı türlerde üretilen paslanmaz çelik borular, kullanılan malzemeler dolayısıyla farklı fiyatlandırılmaktadır. Ucuza mal edildiği düşünülen bir durumda gerekli özellikleri karşılayamayacak bir çelik kullanıldığı zaman, uzun vadede güvenlik, hijyen ve maddi açıdan problemler ortaya çıkabilir. Paslanmaz çelik boru fiyatlarında avantaj sağlandığı düşünülse de ilerleyen zamanlarda yaşanabilecek durumlarda çok daha yüksek maliyet oluşturacaktır.