Paslanmaz çelik, birçok elementin belirli oranlarda bir araya getirilmesiyle ortaya çıkan bir demir alaşımıdır. Fiziksel ve kimyasal korozyona dayanıklı olan bu hammadde kullanılarak üretilen ürünler, birçok sektörde uzun süreler boyunca güvenli bir şekilde kullanılabilir.
Doğada bulunan haliyle yumuşak ve kırılgan bir yapıya sahip olan demire, belirli oranlarda krom ve karbon elementleri eklenerek paslanmaz çelik elde edilir. Demire gerekli miktarda krom ve karbon eklendiğinde, alaşımın yüzeyinde kendiliğinden bir tabaka oluşur ve bu tabaka malzemeyi fiziksel ve kimyasal korozyona karşı korur.
Paslanmaz Çelik Üretiminde Kullanılan Madenler Ne İşe Yarar?
Yaşamın her alanında sıklıkla karşılaşılabilen
paslanmaz çelik, farklı sektörlerde farklı ihtiyaçları karşılamak adına farklı kalitelerde üretilir. Paslanmaz çeliğin içeriğinde hangi madenlerin hangi oranlarda kullanıldığı fiziksel ve kimyasal özelliklerinde değişikliklere sebep olur. Kullanılacağı alana en uygun paslanmaz çelik türünün seçilmesi için içeriğindeki madenlerin ve oranlarının bilinmesi önemlidir.
Kullanılan Madenler ve Kazandırdıkları Özellikler
Paslanmaz çeliğin farklı korozif etkenlere karşı direnç kazanması ve değişen ihtiyaçlara göre kimyasal ve fiziksel özelliklere sahip olması için eklenen birçok maden bulunur. Bu madenler ve paslanmaz çeliğe etkileri şunlardır:
Krom
Çeliğe parlaklık ve paslanmazlık özellikleri sağlayan elementtir. Paslanmaz çeliğe %25’e varan oranlarda eklenebilen krom, yüzeyde bir oksit tabakası oluşturur ve oksijenle teması keser, paslanmaya karşı dayanıklılık kazandırır.
Nikel
Paslanmaz çeliğin yapısını stabilize ederek gerilme korozyonu nedeniyle çatlama eğişimini azaltır.
Manganez
Nikele alternatif olarak veya nikeli destekleme amacıyla kullanılır. Paslanmaz çeliğin sertleşmesini ve fiziksel direncini artırmaya yarar.
Molibden
Paslanmazlık özelliğini destekleme amacıyla kullanılır,
paslanmaz çelik yüzeyinin pürüzsüz olmasını da sağlar.
Azot ve Karbon
Azot çeliği kuvvetlendirip, fiziksel korozif etkilere karşı direncini artırır. Karbon ısıl işlemle sertleştirilmeyi sağlar ve malzemenin dayanıklılığını artırır.
Titanyum ve Niobyum
Paslanmaz çeliğin hassasiyetini azaltmak için kullanılır. Karbür oluşturmak için karbonla etkileşime girer ve kromu çözelti içinde tutar.
Bakır ve Alüminyum
Titanyumla birlikte çeliğin sertleşmesini hızlandırmak için kullanılır. Yüksek sıcaklıkta ıslatma işlemiyle sert bir metalik mikro yapı oluşturur.